Zeven van de negen hogescholen die de bachelor civiele techniek aanbieden, kiezen ervoor om de nadere vooropleidingseisen voor havo en vwo in studiejaar 2024-2025 niet van toepassing te laten zijn. Ontwikkelingen in werkveld en in het hbo zelf vormen aanleiding voor deze wijziging. 

Nieuwe wettelijke mogelijkheid

Sinds 2022 geeft de Regeling Aanmelding en Toelating Hoger Onderwijs (de RATHO) hogescholen de mogelijkheid om de landelijk geldende, nadere vooropleidingseisen niet van toepassing te laten zijn, mits daar goede regionale of hogeschoolgebonden argumenten voor zijn. In het geval van civiele techniek is er een belangrijk hogeschoolgebonden argument, namelijk het wel of niet aanbieden van de verwante opleiding watermanagement, een opleiding die minder vooropleidingseisen kent. De hogescholen die geen watermanagement aanbieden, kiezen er nu voor om de vooropleidingseisen voor civiele techniek te laten vervallen. Dit zijn:

• Avans
• De Haagse
• de HAN
• Inholland
• NHL Stenden
• Saxion
• Windesheim

Bij de hogescholen die wel watermanagement aanbieden, HZ University of Applied Sciences en Hogeschool Rotterdam, blijven de nadere vooropleidingseisen vooralsnog van kracht.

Eindkwalificaties blijven hetzelfde

In studiejaar 2024-2025 is daarmee iedereen met een havo- of vwo-diploma toelaatbaar bij de bachelor civiele techniek van de zeven hogescholen. Voor mensen met een mbo-4 diploma geldt al sinds 2020 een wettelijke bepaling dat zij toelaatbaar zijn, dus ook als zij op het mbo een hele andere opleidingsrichting hebben gedaan. De praktijk wijst uit dat dit kan: onder meer studenten met een achtergrond in accountancy, horeca en diergeneeskunde volgen momenteel met succes de opleiding civiele techniek. Waar nodig bieden hogescholen extra ondersteuning aan, want de eindkwalificaties van de opleidingen zijn niet veranderd. En dat betekent dat er - afhankelijk van de gekozen afstudeerrichting - soms nog flink wat wis- en natuurkunde voorbij komt.

Ontwikkelingen in het werkveld

Bij de overweging om de nadere opleidingseisen te laten vervallen, heeft onder meer meegespeeld dat het werkveld van de civiele techniek steeds breder wordt. Lang niet alle beroepsprofielen in de sector vragen om heel veel technische kennis. Denk bijvoorbeeld aan een contract-, water- of omgevingsmanager. Tegelijkertijd is het werkveld gebaat bij een grotere en meer diverse instroom van nieuwe professionals: grote uitdagingen als het omgaan met klimaatverandering, de energietransitie en de circulaire economie vragen om veel professionals en nieuwe oplossingen vanuit de civiele techniek. 

Ontwikkelingen in het onderwijs

In het onderwijs speelt de flexibilisering een belangrijke rol. Studenten krijgen steeds meer ruimte om een eigen route te kiezen binnen hun studie. Zowel voor wat betreft verdieping of verbreding van kennis, als het moment en de manier waarop zij zich de benodigde kennis eigen maken. Daardoor is het bij zeven hogescholen nu dus mogelijk voor alle mensen met een havo- of vwo-diploma een studie civiele techniek te doen. En omdat deze verandering op meer plekken tegelijk wordt doorgevoerd, kunnen opleidingen onderling ervaringen uitwisselen en van elkaar leren. Dat zal onder meer gebeuren in het landelijk overleg van civiele techniek.