Rails en reflectie: excursie Utrecht

Rails en reflectie: excursie Utrecht

Publicaties

De tweedaagse van 2024 bracht de stichtingsraad van DBE naar Utrecht. En dat betekende natuurlijk aandacht voor het spoor. Maak ook voor de (binnen)stad en de vele nieuwe en oude elementen daarin. Daarnaast was er tijd om met elkaar te reflecteren op inhoud en opzet van het DBE-onderwijs. Diner en overnachting vonden plaats in het herbestemde gebouw van de oude rechtbank en voormalig klooster in het centrum van Utrecht.

  

Binnenstedelijke transformaties

De tweedaagse startte met een boottocht vanaf de Catharijnesingel, in de vorige eeuw gedempt om ruimte te bieden aan het wegverkeer, maar sinds 2020 weer bevaarbaar. De wandeling van het station naar de aanlegsteiger – toegankelijk via een “achterdeur” van winkelcentrum Hoog Catharijne – deed het DBE-bloed al sneller stromen, want het stationsgebied is de afgelopen jaren flink getransformeerd.

Tijdens de rondvaart wist de schipper de groep te vertellen dat stedelijke transformatie in Utrecht niet nieuw is: waar nu groene plantsoenen pronken, stond tot begin 19e eeuw een brede stadsmuur. Voor DBE’ers super interessant om te horen hoe dat destijds is gegaan: de muren zijn afgebroken door burgers die het materiaal mochten gebruiken voor hun eigen huizen. Over burgerparticipatie gesproken!

Ook was er tijdens de tocht aandacht voor bijzondere details, zoals openingen in de kade speciaal voor vleermuizen en moderne dakkappellen op monumentale panden. De schipper wist de groep met zijn feitenkennis en anekdotes goed te vermaken!

  

Aandacht voor het spoor

Na de boottocht volgde een bezoek aan het Spoorwegmuseum. Met in de eerste helft van de middag een korte rondleiding door het museum en een presentatie over de HU-minor Railtechniek door docenten Ursula Backhausen en Wim Makken.

De minor Railtechniek is uniek in Nederland en kenmerkt zich onder meer door intensieve samenwerking met de beroepspraktijk. De deelnemende studenten komen van verschillende hogescholen en opleidingen, waaronder diverse DBE-opleidingen, maar ook opleidingen uit andere domeinen, zoals ICT en Engineering. Na het eerste, meer algemene deel van de minor, krijgen de studenten de ruimte om de diepte in te gaan met een eigen project. In 2024 richtten die projecten zich onder meer op hergebruik van spoorstaven, duurzaamheid (MKI waardes) van tramspoor, dataverzameling, capaciteitsanalyse en het ontwerpen van een tramremise.

In de tweede helft van de middag was er overleg over de zogenaamde Body of Knowledge and Skills (BoKS): de kennis en vaardigheden die álle studenten van een bepaalde opleiding meekrijgen, ongeacht waar zij die opleiding doen of wat hun keuzeprofiel is. De BoKS’en van de DBE-opleidingen worden momenteel (her) ontwikkeld in het verlengde van het in 2022 verschenen domeinprofiel “Traditie en Transitie”. Het gesprek ging zowel over de vorm als over de inhoud van de BoKS’en.

De dag werd afgerond met een diner bij De Rechtbank, gevestigd in het voormalige gebouw van … inderdaad de rechtbank.  De fundamenten van het gebouw zijn echter nog veel ouder: de rechtbank werd er in de 19e werd gevestigd na een grondige verbouwing van de Paulusabdij, die stamde uit de 11e eeuw.

  

Bezoek aan de Hogeschool Utrecht

De tweede dag begon met een tramrit in de Uithoflijn – nog een mooi voorbeeld van een recente en geslaagde (binnen)stedelijke ontwikkeling in Utrecht – naar het Utrecht Science Park, voor een bezoek aan de Hogeschool Utrecht. Bij de HU wachtte wederom een interessant en gevarieerd programma.

De ochtend startte met een sessie over flexibilisering, een ontwikkeling die bij alle hogescholen speelt. De aanleiding en de doelstelling varieert echter flink van hogeschool tot hogeschool. Tijdens de sessie is een eerste stap gezet om duidelijk te krijgen waar overeenkomsten en verschillen binnen het domein zitten, en waar mogelijkheden liggen om samen te werken. Een vervolg komt er zeker!

Aan het einde van de ochtend volgde een korte rondleiding. Docent-onderzoeker Rogier Laterveer vertelde over enkele projecten waar hij samen met studenten aan werkt. Eén ervan betreft de renovatie van woonflats. Hier ligt een enorme opdracht voor Nederland en de HU doet belangrijk onderzoek op dat vlak, zowel naar technische oplossingen als naar sociaal-maatschappelijk draagvlak.

Na de presentatie volgde een bezoek aan het bouwlab. In de klimaatkamer van het lab werden de effecten van isolatie en ventilatie op woongenot zichtbaar gemaakt met behulp van rook en laserlicht. Een bijzondere ervaring!

De leerzame, inspirerende én gezellige tweedaagse werd afgesloten met een (lunch)bezoek aan de prachtige botanische tuinen van Utrecht, op loopafstand van de HU.